rejestracjalogowanie
katalog aukcji
Malarz z Kręgu Mistrza Habsburgów ,Portret cesarza Fryderyka III, początek XVI wiek , farby olejne, drewno dębowe, 29,5 x 19,5 cm na desce o wymiarach: 33 x 25 cm

Portret cesarza Fryderyka III, początek XVI wiek

farby olejne, drewno dębowe 
29,5 x 19,5 cm na desce o wymiarach: 33 x 25 cm 
na odwrocie: FREDRICK PERE DE / L`EMPERVR . MAXIMI=/LIEN, numer muzealny: D.M.N.K.–Cz.54.; bezpośrednio na spodniej stronie ramy odręcznym pismem wypisane: Frederic / III /(...) 17 Juin 1442 / mort le / (...) 1493 (...), nalepka z napisem: No 2.
 

Cesarz przedstawiony na neutralnym tle, w ujęciu profilowym, z koroną (tak zwaną Spangenkrone) na głowie.

Cesarz Fryderyk III był synem księżniczki mazowieckiej Cymbarki* , córki księcia Ziemowita III i Ernesta Żelaznego Habsburga. Urodzony w 1415 roku w Innsbrucku. Jako książę austriacki przyjął imię Fryderyka V. Został jako następca Albrechta w 1440 roku wybrany królem niemieckim, a w 1452 roku został koronowany przez papieża na cesarza Rzymu. Tutaj też, w Rzymie, nastąpiły jego zaślubiny z Eleonorą z Portugalii. Zmarł w Linzu w roku 1493, po 41 latach panowania jako rzymski cesarz. Miał syna Maksymiliana, urodzonego w 1459 roku w Wiener Neustadt (późniejszy cesarz Maksymilian I).

Cesarz został sportretowany w ostatnich latach swojego życia. Według tego wizerunku, dość rozpowszechnionego, wykonano podobiznę cesarza na jego grobowcu w katedrze Św. Stefana. Portret ten służył również flamandzkim i południowoniemieckim malarzom w przedstawianiu najstarszego z królów w scenach Pokłonu Trzech Króli ( na przykład Mistrz z Frankfurtu, Pokłon Trzech Króli, Staatsgalerie w Stuttgarcie; Mistrz Habsburgów** , Pokłon Trzech Króli, Ősterreichische Galerie w Wiedniu *** ).

W zbiorach Kunsthistorisches Museum w Wiedniu znajduje się szesnastowieczna kopia (Nr inw. 2769) z wizerunku cesarza. Wykazuje ona duże podobieństwo do oferowanego portretu. W zbiorach Galerii Portretów w Zamku Ambras w Innsbrucku znajduje się portret będący jeszcze słabszą wersją portretu cesarskiego (Nr inw. 8340). Ten w Ambras uznano za jedną z szesnastowiecznych wersji powtarzających portret cesarza, powstałą w kręgu malarzy skupionych wokół Mistrza Habsburgów (Buchner, Das deutsche Bildnis der Spätgotik und frűhen Dűrerzeit, Berlin 1953, s. 116).

W świetle powyższych informacji oferowany portret, pochodzący ze zbiorów książąt Czartoryskich (dotychczas przechowywany w Muzeum Czartoryskich w Krakowie), jest wczesną, wydaje się wcześniejszą niż wyżej wzmiankowane wizerunki, szesnastowieczną wersją portretu cesarza Fryderyka III, który namalowano w ostatnich latach jego życia, a znany jest jedynie z późniejszych wersji. Oferowany obraz był oglądany w nadfiolecie, w podczerwieni, przeprowadzono badania chemiczne i fizyczne (wykonano również fotografie mikroskopowe) próbek pobranych z obrazu. Portret o wyraźnie późnogotyckim charakterze miał pierwotnie tło pokryte płatkowym złotem. W promieniach podczerwonych ukazały się dekoracyjne, rytmicznie gęsto ułożone punktowania umieszczone na złotym tle. Badania chemiczne warstw malarskich wykazały obecność między innymi karminu oraz zaprawy kredowej w podobraziu, co zgadza się z wczesnymi obyczajami warsztatowymi w malarstwie europejskim.

Obraz poza zabiegami konserwatorskimi przeprowadzonymi w obrębie malatury, (miejscami uzupełnienia gruntu, założone retusze malarskie, zamalowany klejnot znajdujący się nad czołem portretowanego, złote tło pokryte ciemnobrązową powłoką) przeszedł jeszcze jeden zabieg. A mianowicie obraz pierwotnie miał obramienie wykonane z tej samej deski, która stanowiła równocześnie jego podobrazie. Obecnie dekoracja snycerska tego obramienia, zapewne na skutek zniszczeń, została całkowicie zdjęta. Stąd pojawił się margines gładkiego, nie zamalowanego drewna wokół kompozycji, szerokości około 3,5 cm.


[*] Cymbarka, urodzona 1394 lub 1397, zmarła 1429,  księżniczka  mazowiecka, córka księcia płockiego Ziemowita IV. Wydana za mąż za Habsburga w celu umocnienia politycznego związku dworów polskiego i austriackiego, skierowanego przeciw Zygmuntowi Luksemburskiemu. Była znana w ówczesnej Europie z urody i nadzwyczajnej siły fizycznej.

[**] Mistrz Habsburgów, malarz północnotyrolski, działał w latach 1490-1510. Postać malarza jest mało znana, natomiast na podstawie jego twórczości sformułowano między innymi taką o nim opinię: „ein geschmackvoller Schönheitssucher, ein gläznender Kolorist, ein feinfühliger Dekorateur” (Belvedere, R.11, 1932/ II, s.79-88).

[***] Nr inw. 1760, obraz namalowany w 1495 roku ukazuje młodego cesarza Maksymiliana jako jednego z królów, w postawie stojącej, z tyłu widoczny w profilu cesarz Fryderyk III, postać trzeciego z królów nie znana – w obrębie uszkodzenia obrazu.


 
 

Praca wystawiana i sprzedawana w domu aukcyjnym Altius
Aukcja
auction
Data
date of auction
Nr kat.
Lot number
Cena wywoławcza
Starting bid
Cena uzyskana
Hammer price
XVIII Aukcja2002-10-26 00:00:0078
15000.00 PLN 
(0,00USD, 0,00EUR)
0.00 PLN 
(0,00USD, 0,00EUR)
tworzenie stron www warszawa, projektowanie serwisów internetowych
  Dom Aukcyjny ALTIUS www.altius.com.pl © 2011 Wszelkie prawa zastrzeżone  altius@altius.com.pl