Portret Joanny Elżbiety z domu księżniczki Holstein-Gottorp księżnej Anhalt-Zerbst*, z orderem Św. Katarzyny, 1764
(1713(lub 1716)Berlin - 1783 Drezno) |
| olej, płótno dublowane |
| 159 x 118 cm |
|
na odwrocie napis przeniesiony na płótno dublażowe: Johanne / F Z A-Z / gemahlt / von A von Gasc / gebohrne / von Lisiewsky / 1764.Ten sam napis na autentycznym płótnie częściowo prześwieca przez płótno dublażowe. Numery inwentarza muzealnego: MNK–DCz 1763
|
|
Rama z epoki. Obraz pochodzi ze zbiorów rodziny książąt Czartoryskich. * Księżna była matką carycy Katarzyny II. Urodziła się w 1711 roku. Wyszła za mąż za księcia Chrystiana Augusta w Brunszwiku w 1727 roku. Zamieszkała w dzielnicy Szczecina,Greifenhagen, w domu von Ascherslebena, w pobliżu kościoła Mariackiego. Tutaj urodziła się właśnie w 1729 roku Zofia Augusta Fryderyka – późniejsza caryca Rosji. Kiedy książę został gubernatorem Szczecina i komendantem twierdzy,wówczas rodzina przeniosła się do pałacu„pod Globusem”, a następnie do dawnego zamku piastowskiego. Księżna, będąc kuzynką księcia holsztyńskiego, Karola Fryderyka, ożenionego z Anną, siostrą carycy Elżbiety, miała ambicje wydania za mąż swej córki za ich syna, następcę tronu rosyjskiego, Karola Piotra. W 1744 roku Joanna z córką, późniejszą carycą, odwiedziły dwór carycy Elżbiety. Obie otrzymały od niej zaszczytne odznaczenie, order Św. Katarzyny. Księżna owdowiała w 1747 roku. Żyła ponad stan nie zważając na kłopoty finansowe, zmarła w 1760 w Paryżu. Pozostawiła po sobie długi, które musiał uregulować dwór rosyjski. Portret jest zapewne pośmiertnym wizerunkiem księżnej. |
Anna Rosina Lisiewska Matthieu de Gasc, córka malarza Jerzego (Georga) Lisiewskiego (1674 - 1750), siostra malarza Christiana Friedricha Reinholdta (1725 - 1794) i malarek Anny Dorotei (1721 - 1782) i Julii (1723 - 1794). Była żoną malarza Dawida Matthieu (gdy ten owdowiał w związku z jej siostrą) i matką dwojga malarzy, Rosiny Christiany Matthieu (1744 lub 1748 - 1795) i Henryka Fryderyka Leopolda Matthieu (1750 – 1778) oraz opiekunką syna swojej siostry, Dorotei Elizy i swojego męża, Georga Dawida Matthieu ((1737 – 1778), również malarza. Malarstwa uczyła się u swojego ojca. Będąc razem z ojcem w Szczecinie w 1730 namalowała portret księżniczki Anhalt-Zerbst. Z 1740 roku pochodzą trzy portrety Zofii Augusty Anhalt-Zerbst, późniejszej carycy Katarzyny II, jej pędzla (jeden z nich w zbiorach weimarskich, dwa – w zbiorach Akademii Sztuk w Petersburgu). Wydano ją za mąż w 1741 roku. W 1755 owdowiała i wyjechała do Zerbst. Przebywała na dworze Anhalt-Zerbst od 1756 roku, tu namalowała 40 portretów dam, do tzw. Galerii Piękności. W 1760 roku wyszła za mąż za asesora H. von Gasc. W 1764 roku przeniosła się do Brunszwiku. Tu malowała portrety książąt brunszwickich. Od nich otrzymała tytuł nadwornej malarki. W 1766 roku powróciła do Berlina. Potem przeniosła się do Holandii, tutaj między innymi namalowała w 1767 portret rodzinny von Suassé (w zbiorach w Hadze). W 1769 została członkinią akademii sztuk w Dreźnie. Główną jej twórczością pozostawało malarstwo portretowe. Tworzyła również kompozycje historyczne i alegoryczne. Używała przede wszystkim techniki olejnej, czasami malowała pastelami. Uznano ją za mistrzynię w odtwarzaniu materii, delikatnych koronek i mięsistych tkanin, które stawały się ważnym elementem reprezentacyjnych portretów. Według jej portretów malarskich artyści wykonywali ryciny, między innymi J. Haid, J.E. Gerike, D. Chodowiecki. Literatura dotycząca twórczości Lisiewskiej, obejmuje wiele pozycji, zwłaszcza w języku niemieckim. Wśród polskich autorów więcej uwagi poświęcił jej i jej rodzinie E. Rastawiecki w swoim trzytomowym słowniku malarzy. Dzieła malarki znajdują się głównie w niemieckich zbiorach muzealnych, wśród nich portret opata Jerozolimy, portret rodziny malarki (1758), autoportret, portret hrabiego von Dohna, komandora zakonu św. Jana, hrabiego von Wartensleben (1763), księżnej Charlotty Philippiny Brunszwickiej (1768), księcia Ferdynanda Brunszwickiego (1768), księżnej Oranii (1768), księżnej z Ganderschiem (1773), portret pani von Branconi (1770).
|
Praca wystawiana i sprzedawana w domu aukcyjnym Altius
| Aukcja auction | Data date of auction | Nr kat. Lot number | Cena wywoławcza Starting bid |
Cena uzyskana Hammer price |
| XVII Aukcja | 2002-04-27 00:00:00 | 10 | 75000.00 PLN (0,00USD, 0,00EUR) | 80000.00 PLN (0,00USD, 0,00EUR) |
