Jan WAŁACH

Jan Wałach od 1898 roku był uczniem Polskiego Gimnazjum Macierzy Szkolnej w Cieszynie, a następnie Szkoły Rzeźbiarskiej w Zakopanem, gdzie w latach 1901-1903 uczył się u Jana Nalborczyka. Od roku 1904 do 1908 kształcił się w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem J. Mehoffera, J. Fałata, F. Ruszczyca i J. Stanisławskiego. Dzięki stypendium ASP wyjechał do Paryża i kontynuował studia w Acadèmie Julien i w École de Beaux Arts. Podróżował do Włoch, odwiedził też Norymbergę i Pragę. W 1913 roku został powołany do wojska austriackiego. Służbę odbył na stanowisku malarza i medaliera pułkowego. Rysował mapy, malował portrety żołnierzy i obrazy z pola walki. Po wojnie został odznaczony złotym krzyżem za waleczność. W obrazach malowanych po wojnie często podejmował tematy patriotyczne związane z odrodzeniem Śląska Cieszyńskiego. Po powrocie osiadł w rodzinnej Istebnej na Andziołówce, a jego twórczość związana jest z Istebną, jej mieszkańcami, krajobrazem. Tematy te uwiecznił w obrazach malowanych olejno, akwarelą, drzeworycie, rysunkach i rzeźbach, przedstawiał w nich rozległy pejzaż Beskidu, chaty drewniane, wnętrza chat, prace górali, zabawy, obrzędowość. Malował także kompozycje religijne. Był autorem polichromii w kościołach w Istebnej, Jaworzynce, Koniakowie i Wiśle. Projektował witraże, zajmował się rzeźbą również drzeworytnictwem, osiągając w tej dziedzinie prawdziwe mistrzostwo. Swoje prace wystawiał od 1904 roku m. in. w Mińsku, Krakowie, Katowicach i Warszawie. Swoje drzeworyty pokazywał na wystawach zagranicznych m.in. w Paryżu, w Londynie, Amsterdamie, Chicago, Hamburgu. Po II wojnie nadal mieszkał i tworzył w Istebnej. Tam też zmarł. Prace artysty znajdują się w licznych zbiorach muzeów, m.in. w Muzeum Narodowym w Warszawie czy Muzeum Śląskim w Katowicach.